24-08-2015 - Vechten, Verstijven , Vluchten of Verschuilen (!)

 ALGEMEEN DAGBLAD Peter Winterman en Raymond Boere 24 augustus 2015


Vechter of vluchter? Hoe reageer jij in een noodgeval?

Als we ons in levensbedreigende situaties bevinden nemen oerinstincten het van ons over. Er zijn drie opties: verstijven, vluchten of vechten. Spencer Stone koos in de Thalys voor vechten en is nu een held. Kun je voorspellen hoe iemand zal reageren? Deskundigen spreken zich erover uit.

En als voor vluchten geen mogelijkheid is, 4e optie: Verschuilen (!)

 

Bij acute dreiging slaan de meeste mensen op de vlucht, of ze bevriezen

Hans van de Sande, psycholoog

Niet iedereen kan een held zijn. In stressvolle situaties reageert ieder mens anders. Bij acuut gevaar produceert het lichaam grote hoeveelheden adrenaline en cortisol: die stresshormonen gieren door je aderen. Je bloeddruk en hartslag gaan omhoog, je spieren worden gespannen en je zintuigen worden scherper.

Overlevingsreflex
Die lichamelijke reactie hebben we geërfd van onze voorouders, de holbewoners. Het is een overlevingsreflex waardoor je lichaam razendsnel kan vluchten of vechten. Bijvoorbeeld wanneer je oog in oog staat met een wild dier of - anno 2015 - met een gevaarlijke terrorist.

Slechts een klein deel van de mensheid gaat vechten en kan op die manier uitgroeien tot een held, zegt massapsycholoog en onderzoeker Hans van de Sande. ,,Bij acute dreiging slaan de meeste mensen op de vlucht, of ze bevriezen."

Hij wijst op onderzoek dat is gedaan na de aanslagen van 11 september 2001. ,,Nadat de vliegtuigen met een enorme klap in de WTC-torens waren gevlogen, bleven de meeste mensen die in de gebouwen werkten achter hun computer zitten. Ze zaten te wachten tot iemand zei wat ze moesten doen. Zo'n 20 procent van de mensen kwam echt in actie."

 

Maak je in het dagelijks leven graag ruzie, dan is de kans groter dat je een vechter bent

Hans van de Sande, psycholoog

 

Door heel veel levensbedreigende situaties te oefenen, kun je leren om snel op de juiste manier te handelen

Oscar van Veen, geweldstrainer

Makkelijker gezegd dan gedaan
Maar hoe weet je nou of je een vluchter of een vechter bent? ,,Dat weet je pas nadat je zelf een levensbedreigende situatie hebt meegemaakt," vertelt Van de Sande. ,,Maak je in het dagelijks leven graag ruzie, dan is de kans groter dat je een vechter bent. Maar het is niet meer dan een indicatie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog gingen veel Nederlanders van wie niemand dat had verwacht, in het verzet. Die stille en afwachtende mensen bleken in staat om mensen te vermoorden en aanslagen te plegen. Dat waren dus toch vechters."

Pieter van Vollenhoven, oud-voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid, vindt dat burgers vaker moeten ingrijpen bij dreiging. Net zoals in de Thalys gebeurde. Maar dat is dus makkelijker gezegd dan gedaan. 

Trainen
Een vluchter of vechter ben je. Volgens geweldstrainer Oscar van Veen kun je wel leren hoe je met aangeboren impulsen kan omgaan. ,,Door heel veel levensbedreigende situaties te oefenen, kun je de tijd dat je in je impuls terechtkomt verkorten en heel snel op de juiste manier handelen."

Van Veen zat ooit zelf ruim 5 jaar bij een arrestatieteam. ,,De eerste keer dat ik een woning binnenstapte, zag ik niets. Pas door heel veel te herhalen, leerde ik overal rekening mee te houden. Ik verkortte mijn impuls. Daardoor was ik er snel weer uit en kon ik mensen uitschakelen, voordat zij dat met mij deden."

 

Alleen door talloze scenario's te oefenen, maak je iemand mentaal weerbaar

Remy van Strien, militair

Impulsen
De helden in de Thalys waren militairen. Dat uitgerekend zij ingrepen, is voor Van Veen niet zo gek. Militairen zijn tot in het extreme getraind en een meester in het onder controle krijgen van hun impulsen, weet ook Remy van Strien van de Landmacht. En dat is niet voor niets. ,,Alleen zo kun je in elke levensbedreigende situatie direct schakelen naar de reflex: ik moet nu iets doen. En niet zomaar iets. Wat je doet, moet achteraf ook nog eens te verantwoorden zijn," zegt hij.

Zelfs mensen die normaal gesproken zouden vluchten als er iemand met een wapen voor hun neus springt, kunnen door heel veel training leren het juiste te doen. Maar daar zijn wel ontelbare oefeningen voor nodig, waarbij je continu wordt geconfronteerd met het onverwachte. Van Strien: ,,Zo wordt het voor militairen een automatisme wat ze moeten doen. Alleen door talloze scenario's te oefenen, maak je iemand mentaal weerbaar."

 

Laatste Nieuws
01-08-2021

ZO GA JE INTIMIDATIE OP DE WERKVLOER TEGEN
lees meer »

01-07-2021

WAT ALS IEDEREEN BANG IS VOOR DE BAAS?
lees meer »

01-07-2021

WEERBAARHEID SOCIAAL PROFESSIONAL
lees meer »

01-06-2021

WAT NOU AGILE WERKEN?
lees meer »

01-04-2021

SOCIAAL WERKER HEEFT LEF NODIG
lees meer »

Bekijk alle nieuws

Andere Nieuwsbericht
01-08-2021

ZO GA JE INTIMIDATIE OP DE WERKVLOER TEGEN
lees meer »

01-07-2021

WAT ALS IEDEREEN BANG IS VOOR DE BAAS?
lees meer »

01-07-2021

WEERBAARHEID SOCIAAL PROFESSIONAL
lees meer »

01-06-2021

WAT NOU AGILE WERKEN?
lees meer »

01-04-2021

SOCIAAL WERKER HEEFT LEF NODIG
lees meer »

20-07-2018

DE FOTOJOURNALISTIEK IS EEN MACHOCULTUUR
lees meer »

09-05-2018

BESTUURDER...HET IS TIJD OM BEWUST TE STUREN OP VERANDERVERMOGEN
lees meer »

17-01-2018

VERWERK LESSEN UIT #METOO IN WET- EN REGELGEVING EN STIMULEER SPEAK-UP CULTUUR
lees meer »

12-01-2018

SEKSUELE MORAAL IS VERANDERD NA #METOO
lees meer »

31-12-2017

#NO KIZZING ZONE
lees meer »

02-08-2017

NEPBERICHT ?
lees meer »

02-07-2017

MELDEN VAN DISCRIMINATIE
lees meer »

15-05-2017

CRIMINELE STRUCTUREN BIEDEN SOCIALE BESCHERMING
lees meer »

05-04-2017

HELD MAAKT SELFIE MET VLIEGTUIGKAPER
lees meer »

09-03-2017

WORDEN WIJ FATSOENLIJKER?
lees meer »

03-03-2017

BYSTANDER INTERVENTION TRAINING IN NEW YORK
lees meer »

02-03-2017

STATISTIEKEN VEILIGHEID UPDATE
lees meer »

21-02-2017

LASTIGGEVALLEN OP STRAAT
lees meer »

03-06-2016

DRIE VRIENDINNEN GRIJPEN IN.
lees meer »

27-05-2016

VROUWEN VERBINDEN
lees meer »

17-05-2016

SEKSISME IN DE POLITIEK
lees meer »

11-04-2016

WEEK VAN DE VEILIGE PUBLIEKE TAAK 2016
lees meer »

07-01-2016

Kerels blijf van vrouwen af!
lees meer »

01-01-2016

Queen Bee
lees meer »

23-12-2015

Pas op voor giftige collega
lees meer »

16-12-2015

Onderduiken vanwege je werk
lees meer »

01-09-2015

Twee voorbeelden van geweld op de werkplek.
lees meer »

26-08-2015

Ze won brons. Maar geen tranen van geluk
lees meer »

25-08-2015

'Wat geweldig dat ik zilver heb'
lees meer »

22-08-2015

'Burger moet zelfredzaam worden"
lees meer »

14-08-2015

Meisje (17) geeft Schennispleger aan
lees meer »

24-07-2015

Moet ik aangifte doen?
lees meer »

18-06-2015

Romantisch onhandig of grensoverschrijdend?
lees meer »

01-06-2015

Glimlachen in Rusland kan écht niet
lees meer »

20-05-2015

GimmeFive Michelle Obama !
lees meer »

08-05-2015

Geef zo'n man een trap in zijn kruis
lees meer »

06-05-2015

Jammer dat u een coltrui draagt....
lees meer »

20-04-2015

"Vrouwen twijfelen meer, ze zijn onzekerder dan mannen"
lees meer »

20-04-2015

Vanuit evolutionair perspectief is het handig dat je snel reageert op dreigende situaties
lees meer »

05-05-2015

MIND YOUR DEFENCE nu op internet
lees meer »